Praktijkboek voor alledag: Iedereen coach!

Venray – Door drs. Nicole Mulders – Coachen is het uitlokken en begeleiden van leren. Een methode die ook in ondernemersland steeds meer wordt toegepast. Niet voor niets, want een coachende aanpak stimuleert het initiatief bij de ander. Jef Clement: “Uitgangspunt is de ander helpen iets nieuws te ontdekken.”

 

Iedereen kan coachen volgens Clement, consulent en trainer. “Maar niet iedereen zal een doorgewinterde topcoach worden.” De één zal bepaalde vaardigheden die nodig zijn, makkelijker ontwikkelen dan een ander. “De valkuil is dat sommigen te snel overgaan tot adviseren en het coachen vergeten. Het vraagt een mentale switch. Maar iedereen kan erin groeien.” Het vraagt volgens hem om zelfreflecterend vermogen en om een goede combinatie van luisteren en stimuleren. “Enkel luisteren is onvoldoende. Dat is te passief. Ook stimuleren en uitdagen horen erbij. En, als iemand niet gecoacht wil worden, dan is de kunst: hoe lok je leerbereidheid uit?”, weet Clement.

Creativiteit en zelfvertrouwen 
Coachen is meer gewoon geworden dan pakweg tien of twintig jaar geleden. “Voorheen kwam coachen vooral voor in de sportwereld. En natuurlijk ook al in sommige andere sectoren, maar toen gaven we er nog andere namen aan.” Volgens Clement is er meer belangstelling gekomen om te coachen – en te laten coachen – omdat er een toenemende behoefte is om te leren. “En logisch ook, want coachen heeft zulke grote voordelen: je zet je gesprekspartner aan het denken en simuleert diens creativiteit en zelfvertrouwen.” Toch blijkt in de praktijk dat coachen te weinig wordt toegepast. “Mensen gaan te snel op adviseren over. Dat is sturend. We zijn zo gewend alles van bovenaf te bepalen. Terwijl het een manager zou sieren als hij een probleem door een werknemer zou laten oplossen. Dat is geen zwakte, maar juist een sterkte.” Utopisch gezien zou de maatschappij zelfs beter worden van coachen. “Want je leert van elkaar. Een coach leert je te denken. En leert er ook zelf van.” Clement benadrukt dat coachen niet de enige manier van werken is in de dagelijkse omgang. “Coachen is geen heilige methode. Soms moet je snel een brandje blussen. Dan is een goed advies vaak effectiever.”

Omgaan met falen en mislukken
Coachen betekent ook: iemand helpen om te leren uit mislukkingen en vergissingen. Veel mensen veroordelen zichzelf als ze mislukken en blijven daar
makkelijk in hangen. “Maar falen hoort nu eenmaal bij leren. Dat is inherent aan coaching: mislukkingen zien als kansen om te leren. Bij het experimenteren met een nieuwe aanpak, kun je fouten maken. Je leert ook alleen goed voetballen door vaak tegen een bal – raak of niet – te schoppen.”

Iedereen coach! 
Jef Clement is consultant, trainer en coach. Hij werkt in Vlaanderen en Nederland voor een groot aantal bedrijven, scholen, culturele organisaties, ziekenhuizen, overheid en vakbond. ‘Iedereen coach!’ schreef Clement in opdracht van het Vlaamse ondernemersplatform VKW en de provincie Vlaams-Brabant. De gedachte erachter is een handreiking te geven waarmee mensen in de dagelijkse praktijk zelf kunnen coachen. “Want iedereen is er wel mee bezig, of je nu manager of werknemer bent.”

Clement schreef eerder ‘Inspirerend coachen’ en met Filip Vandendriessche ‘Leidinggeven zonder bevelen’. Info:www.centerforselfmanagement.be

december 2010, Midden / Noord