Duurzaamheid als gevolg van inkomstenachteruitgang

Venray/Maastricht – Door drs. Nicole Mulders – Flink inkomensverlies? Niet echt een aanlokkelijk idee. Toch zien mensen het achteraf vaak als een verrijking. Aldus politicoloog Jeanine Schreurs, die dit jaar op het onderwerp ‘duurzaamheid als gevolg van inkomstenachteruitgang ’ promoveert aan de universiteit van Maastricht. “Ik hoop dat mijn onderzoek een steun in de rug geeft om duurzamer te gaan leven.”

 

Inspiratie voor haar promotieonderzoek deed ze eind vorige eeuw tijdens haar werk op. Als communicatiemanager bij Ecooperation werkte ze met Benin, Bhutan en Costa Rica. In deze ontwikkelingslanden staat een duurzame ontwikkeling gelijk aan sociale ontwikkeling, aandacht voor het milieu én een goede economische situatie. “De link met dat laatste is nieuw in ons westers denken. Iets wat mij erg aansprak.” Daarnaast was Schreurs hoofdredacteur van het tijdschrift Genoeg, dat lezers bewust wil maken van een andere manier van consumeren. Voldoende reden voor haar om zich in haar promotieonderzoek verder in het onderwerp duurzaamheid te verdiepen. In haar onderzoek ondervroeg Schreurs mensen waar van het inkomen flink – minstens dertig procent – is gedaald. Uit de respons bleek dat die verandering achteraf gezien vaak als een verrijkende ervaring werd gezien. “In eerste instantie vindt men het heel erg, maar het levert uiteindelijk veel op. Zoals het inzicht dat een verlies in salaris meevalt, het besef dat we in het westen erg rijk zijn en meer zelfkennis. De geïnterviewden bleken onvermoede kanten van zichzelf te ontdekken. Ze gingen bijvoorbeeld meer klussen of werden creatiever.” Opvallende uitkomst was ook dat diegenen die vrijwillig kiezen voor consuminderen meer kritiek van hun omgeving kregen dan diegenen die er niet zelf voor kozen. ”Ze vielen buiten de boot. De norm is toch om veel te consumeren en presteren.”
Schreurs benadrukt dat het een eigen verantwoordelijkheid is bewuster te leven, maar ziet daarnaast ook een taak voor de overheid. “Je moet niet verwachten dat iedereen zichzelf zomaar een andere, meer duurzame levensstijl aanmeet. Het ontbreekt nog al te vaak aan goede, aantrekkelijke alternatieven. Hier ligt een taak voor de politiek. Maak bijvoorbeeld het openbaar vervoer aantrekkelijker, zodat mensen niet zo snel hun auto hoeven te pakken.” In het bedrijfsleven gebeurt volgens haar veel positiefs. “Je ziet bijvoorbeeld dat bedrijven een goed sociaal beleid voeren of heel alert zijn op een duurzame manier van afvalscheiding.” Volgens haar is de bottleneck dat te veel ondernemers op de korte termijn denken. “Bedrijven die een zaak overnemen gaan vaak eerst snijden in personeel, daardoor dus in kosten, waardoor de aandelen gaan stijgen. Maar duurzaam denken duurt echt het langst. Geld verdienen is interessant, maar er is meer dan flinke bonussen ontvangen. Ik zie ook dat steeds meer, vooral jonge, ondernemers zich bewuster van hun omgeving worden. Gaan meer voor klantenbinding en voor kwaliteit. Een goede ontwikkeling wat mij betreft. Ik ben positief gestemd over deze nieuwe weg.”

Info: www.maastrichtuniversity.nl

 

april 2010, Zuid-Limburg