Stanford-filosoof John Perry

Stanford/Venray – John Perry schreef het boek ‘The art of procrastination’ (‘De kunst van het uitstellen’). Zijn idee is dat je van je zwakte; uitstellen, je kracht kunt maken. En dat je er doelgerichter door wordt. “Rationele uitstellers zijn heel anders dan gewoon luie mensen.”

DE Ig Nobelprijs wordt uitgereikt aan wetenschappers die onderzoek hebben gedaan dat je eerst laat lachen, maar je daarna aan het denken zet. 

Wat is de essentie van uw boek? 
“Uitstellen kan een fout lijken, maar het is niet de grootste fout in de wereld. De meeste uitstellers krijgen veel gedaan, omdat zij gestructureerde uitstellers zijn: mensen die veel gedaan krijgen, terwijl ze het werk dat ze echt moeten doen, uitstellen. Ik geef enkele tips om de fout zo klein mogelijk te maken. Maar, als je naar de menselijke cultuur kijkt en iedere ontdekking, poging, ieder gedicht en ideeën waar iemand mee kwam, terwijl ze werden verondersteld iets anders te doen, zou verwijderen, zou er niets over blijven van de menselijke cultuur. Newton werd verondersteld appels te plukken (neem ik aan), en niet onder een boom te zitten en te piekeren terwijl de appels op de grond vielen.Ik denk dat Shakespeare zijn eerste stuk schreef, terwijl hij werd verondersteld een kopie te maken van een toneelstuk of te repeteren voor een rol in iemand anders stuk.”

Is het boek op basis van eigen ervaring geschreven? 
“Voor het grootste deel wel, ook al vond ik vergelijkbare ideeën in een oud opstel van Robert Benchley (een inmiddels overleden Amerikaans auteur/columnist, red.).”

Waarom is het vaak zo dat mensen het allerbelangrijkste werk laten liggen en zich juist richten op minder belangrijk werk? 
“Soms is dat een vorm van perfectionisme. Als we een klus aanvaarden, denken we eraan dat we een perfecte klus gaan doen. Dan hebben we de maat zo hoog gesteld, dat we niet proberen erover heen te gaan. Dus doen we er iets anders voor in de plaats. Tenslotte nadert de deadline, en moeten we de perfectie achter ons laten en aan de slag gaan. Uitstel werkt omdat het ons toestemming geeft een klus voldoende goed te doen. Soms is het een kwestie van controle. Misschien hebben we het uitstellen ontwikkeld, omdat we ons realiseerden dat we moesten doen wat onze ouders zeiden, en we op zijn minst zelf konden bepalen wanneer we het zouden doen. Daarmee kregen we een beetje een gevoel van onafhankelijkheid. En soms is het gewoon een kwestie van traagheid en luiheid. Maar ik denk dat luie uitstellers de uitzondering op de regel zijn. Velen onder ons zijn zeer productief. In plaats van meteen te doen wat we zouden moeten doen (en de rest van de dag vrij te nemen), doen we allerlei ander nuttig werk en stellen daarmee de hoofdtaak uit. Maar we krijgen het evengoed gedaan. Soms zelfs op tijd.”

Wat is het positieve effect van uitstelgedrag? M.a.w. wat is het goede aan gestructureerd uitstellen? 
“Allereerst: het is niet dat ik wil dat niet-uitstellers uitstellers worden. Het is een fout, absoluut. Maar het is een fout waardoor we geen hekel aan onszelf moeten krijgen en waarbij we een aantal stappen kunnen nemen om de slechtste aspecten ervan te verbeteren. Vaak verdwijnen de taken die we uitstellen. Soms hebben we grote ideeën over hoe we de klus gaan uitvoeren, terwijl we aan het uitstellen zijn. En soms blijken de dingen die we doen, terwijl we niet het belangrijkste doen, toch belangrijk en nuttig.”

Is uiteindelijk het belangrijkst dat we moeten onthouden dat het prima is om zaken uit te stellen? 
“Het is vaak oké. Deadlines zijn vaak niet-realistisch. De ogenschijnlijke belangrijkheid van taken verdwijnt met een beetje geduld. Maar niet altijd. Sommige klusjes zijn niet zo geschikt om uit te stellen. We willen niet dat onze anesthesioloog pas een spuitje geeft als de operatie al is gestart. En als je speelt in een stuk op televisie of op de radio moet je op tijd beginnen.”

Wat vindt u ervan de Ig Nobelprijs (zie kader) gekregen te hebben? 
“Het was een beetje een verrassing, maar een grote eer. Vergelijkbaar met een Nobelprijs, maar dan zonder het geld. Ik kreeg er een tijdje meer aandacht door. Ik ontdekte er ook door dat ik niet zo van aandacht houd. Maar helemaal genegeerd worden, is ook niet leuk…”

John Perry is professor filosofie aan de universiteit van Californië en emeritus professor aan de universiteit van Stanford. Perry heeft meerdere boeken en artikelen op zijn naam staan. Hij won voor het artikel ‘Structured procrastination’, waarop zijn boek is gebaseerd, de Ig Nobelprijs, een prijs voor boeken die via humor aanzetten tot denken. 

Tekst: drs. Nicole Mulders 
Fotografie: Jim Perry