Roermond – Door drs. Nicole Mulders – Remotie, ofwel een stap terug in je carrière. Uit Europese cijfers blijkt dat een kwart van de ondernemers hier wel eens mee te maken heeft gehad. Het komt dus voor, maar weinigen praten er over. Er lijkt een groot taboe op minder werken te liggen.

We vroegen Marjet Heckers, hoofd P&O bij de Limburgse Kamer van Koophandel, naar haar mening over het taboe rondom dit verborgen geheim. “Het gevoel van schande vanwege een lagere functie is enorm.” Schaamt werkend Nederland zich vanwege het zetten van een stap terug in je carrière? Ja, het gevoel van falen blijkt groot te zijn. “Remotie is nog geen algemeen geaccepteerd thema”, stelt Marjet Heckers. “Het bestaat zeker, maar we horen er van ondernemers weinig van.”

Remotie/demotie 
Remotie is de term die deskundigen liever bezigen dan het woord demotie, vanwege de negatieve connotatie daarvan. Het is het tegenovergestelde van promotie, en staat voor het teruggaan naar een lagere functie. “Mensen maken er zelden gebruik van”, aldus Heckers. “Of ze plaatsen hun activiteiten niet onder deze noemer. Remotie is er dan wel, maar niet zichtbaar.” Heckers staat er niet negatief tegenover. “Een stap terug in je carrière kan een prima uitkomst zijn. Bijvoorbeeld wanneer je als werknemer in een andere levensfase belandt en je het beter rustiger aan kunt doen. Een stap terug zetten kan dan een enorme opluchting zijn.”

Lastig onderwerp 
Heckers beseft dat remotie een lastig te bespreken onderwerp is. “Want mensen zijn gewend dat het leven in een stijgende lijn gaat. Dat er telkens iets aan toegevoegd wordt, zoals een opleiding of promotie. Mensen voelen dat, als ze in hun baan naar beneden gaan, ze terug zijn bij af.” Hoe draaien we dat (negatieve) beeld rondom remotie om? Heckers: “Het is een kwestie van omturnen van je gedachten. Van het accepteren dat je in een andere levensfase zit. Dat een stap terug in je werk geen schande is.” Bovendien: remotie kan een van de oplossingen zijn bij de vergrijzing. Mensen moeten langer doorwerken, worden ouder en kampen (daardoor) met meer lichamelijke klachten. Remotie zorgt ervoor dat bijvoorbeeld ouderen minder uren maken en daarmee de weg vrijmaken voor de jongere garde.

Binnen de overheid, waaronder ook de Kamer van Koophandel valt, wordt medewerkers van 57 jaar de mogelijkheid geboden een functie te aanvaarden waaraan een lagere salarisschaal is gekoppeld. Met als doel: een oudere medewerker beter inzetbaar maken, met een lagere (en dus minder belastende) functie. Er wordt daar echter weinig gebruik van gemaakt… Remotie is dus al dan niet vrijwillig. Werknemers kunnen vragen om een hiërarchisch lagere functie (met de daarbij horende lagere betaling). Heckers ziet het in elk geval als de taak van de werkgever remotie aan te kaarten als de werksituatie daar om vraagt. De toonzetting om het onderwerp ter sprake te stellen, is volgens haar van wezenlijk belang. “Breng het als leidinggevende positief. Zeg de werknemer dat je blij bent met zijn kennis, en dat je daar nog lang van gebruikt wilt maken. Maar dat je dat op een andere manier wilt doen, die rekening houdt met waardering voor en specifieke competenties van (oudere) medewerkers.”

Verloopt de verandering soepel, dan blijken werkgever en werknemer allebei erg tevreden te zijn met deze constructie. Dankzij behoud van kennis en ervaring, en het gevoel van balans, vrijheid en geluk.

Weg uit de taboesfeer 
Maar er is nog een lange weg te gaan voordat remotie algemeen gedachtegoed is. “Nederland is daarin erg behoudend”, legt Heckers uit. “We zijn daarin te nuchter. Werknemers vinden dat die stap terug niet goed voelt. Ze zien het als vernedering, als een degradatie. Ook als ze er zelf voor kiezen. Juist die negatieve lading moet er af. Zie het als iets positiefs. Zie het als een kans om bij het bedrijf te blijven, met je kennis en kunde. Maar wel in een andere positie. Dat zou je juist als een waardering moeten zien.” Een optie is dat oudere werknemers hun jongere collega’s gaan coachen. “Lijkt me een goede ontwikkeling. De ouderen helpen hen zo met hun ontwikkeling binnen het bedrijf.” Is een stap terug een stap vooruit, zoals de titel van het boek over remotie van het Belgische schrijversduo Tanja Verheyen en Bob Vermeir stelt? Heckers: “Ja, daar kan ik me helemaal in vinden. Remotie kan óók een stap vooruit betekenen. Zie het als iets goeds!”

augustus 2012, Midden / Noord